Skip to main content

3. Vissersommetje


Texel is onlosmakelijk verbonden met de zee. Eilanders trotseerden eeuwenlang de elementen voor de handel en visserij. Het landschap liet zich ondertussen gewillig leiden door de sterke stroming.

De haventjes, strategische handelsplaatsen, ‘verhuisden’ in het kielzog mee. Duik in de historie van vissersdorp Oosterend!

Home / Wandelen / 3. Vissersommetje

Oestervisserij

Ergens rond 1700 ontdekten de Texelse en Wieringer vissers oestergronden in de Waddenzee. Zij raapten de oesters met de hand; de kostbare waar ging naar steden, van Amsterdam tot Hamburg. Tijdens de 18e eeuw waren 60 Texelse Kagen (schepen) actief. Steeds meer ‘vreemde’ Kagen van Schiermonnikoog en Zoutkamp verschenen ten tonele. Ze brachten ook nieuwe technieken mee. Het rapen gebeurde voortaan met een oesterkor (ijzeren raamnet). De oogst ging naar met takken afgezette bedden. Oesters konden daar groter groeien voordat ze werden verkocht. De oesterbedden lagen direct achter de dijk bij Oosterend (nu polder ’t Noorden); goed beschut en vlakbij huis.

Oesterhaven

De oestervisserij was ooit zeer lucratief. Tussen 1835 en 1845 werd daarvoor een haven aangelegd, net buiten de dijk bij Nieuweschild. Een wierdijk bood kleine schepen een veilige ligplaats. Lang heeft Oosterend er niet van geprofiteerd. Oesters zijn een luxeproduct en afhankelijk van de welvaart. De verkoop kende pieken en dalen. Bij een lage omzet had men geen geld voor het onderhoud van oestergronden. Na 1845 ging het bergafwaarts, zo verdween mettertijd deze haven.

Wiervisserij

Vanaf de 18e eeuw werd op wier (Groot zeegras) gevist. In eerste instantie door losgeslagen wier uit zee op de dijk te trekken. Gedroogd wier was ideaal voor de opbouw van dijken. Vanaf 1826 kwamen de wiervisserij en wiermaaierij (zeegrasindustrie) pas echt op gang. Niet alleen het losgeslagen wier, maar ook wier uit zee werd geoogst door het af te maaien. Even leek het erop dat de wierwinning op zijn retour raakte. Vissers boorden echter nieuwe markten aan. Matrassen en kussens werden gevuld met zeegras en het wier werd gebruikt als isolatiemateriaal of mest. Door afsluiting van de Afsluitdijk (1932) verdween het Groot zeegras uit dit gebied, en daarmee ook de handel.

Nieuw Schild

Ter hoogte van Oost ontstond in de loop van de 17e eeuw een dorpje aan de dijk. Het kreeg de naam Nieuw Schild. Bewoners hielden zich vooral bezig met de visserij en de vele (buitenlandse) schepen die voor Oude Schild en Nieuw Schild lagen. Loodsen begeleidden ze richting zee; vaklieden zorgden voor scheepsonderhoud. Proviand regelen en overladen van handelswaar waren ook een bron van inkomsten. Met het verdwijnen van de koopvaardijschepen, is Nieuw Schild gesneuveld. Enkel de scheepshelling bleef nog in gebruik. Ter hoogte van het vroegere haventje staat de IJzeren Kaap. Het vormde, samen met de Hervormde Kerk en toenmalige molen (Molenbuurt) een bakenlijn voor de scheepvaart.

Wandelroute

Het startpunt is het pleintje voor Doopsgezinde kerk ‘De Vermaning’ aan de Peperstraat 26 in Oosterend. Van eind april tot eind oktober is van dinsdag t/m zaterdag (13.00-16.00 u) in de kerk een expositie te zien, onder andere over de wier- en oestervisserij: www.stichtingstrendervermaning.nl.

De wandelroute gaat deels over boerenland; volg de rode voetstapbordjes. Onderweg komt u diverse informatieborden tegen met historische informatie.

Route op kaart

Door op de kaart hieronder te klikken, opent deze route in Google Maps. Met de live locatie aan op je telefoon kun je tijdens de wandeling zien waar je op de route bent.

Fiets- & Wandelroutes

Heeft u al onze routes al ontdekt?

Inham van Ente

OosterendFietsroute: 40 km

Inham van Ente

Oosterend
Fietsroute: 40 km

Slingerweggetje

OosterendFietsroute: 40 km

Slingerweggetje

Oosterend
Fietsroute: 40 km

Het dorp Wambinghe

OosterendFietsroute: 40 km

Het dorp Wambinghe

Oosterend
Fietsroute: 40 km

2. Het Torenhuis

OosterendWandelroute: 3,0 km

2. Het Torenhuis

Oosterend
Wandelroute: 3,0 km

1. Slufter - Kaap

Slufter - OosterendWandelroute: 12,0 km

1. Slufter - Kaap

Slufter - Oosterend
Wandelroute: 12,0 km

2. Boerenommetje

OosterendWandelroute: 3,0 km

2. Boerenommetje

Oosterend
Wandelroute: 3,0 km

3. Vissersommetje

OosterendWandelroute: 5,0 km

3. Vissersommetje

Oosterend
Wandelroute: 5,0 km

4. Verdwenen haventjes

OosterendFietsroute: 40 km

4. Verdwenen haventjes

Oosterend
Fietsroute: 40 km

5. Sommelpaadje

De WaalWandelroute: 5,0 km

5. Sommelpaadje

De Waal
Wandelroute: 5,0 km

6. De Hal

Den BurgWandelroute: 4,5 km

6. De Hal

Den Burg
Wandelroute: 4,5 km

7. Brakestein

OudeschildWandelroute: 2,0 km

7. Brakestein

Oudeschild
Wandelroute: 2,0 km

8. Neeltjesnol

Den HoornWandelroute: 7,0 km

8. Neeltjesnol

Den Hoorn
Wandelroute: 7,0 km

9. Polderpad

Den HoornWandelroute: 5,5 km

9. Polderpad

Den Hoorn
Wandelroute: 5,5 km

10. Skeep en Lantskap

Den HoornWandelroute: 8,5 km

10. Skeep en Lantskap

Den Hoorn
Wandelroute: 8,5 km

Copyright www.delieuw.nl

Web+Design door WEBJONGENS