Den Burg
Den Burg is in de 7e eeuw ontstaan uit een burg of nederzettingen. Het dorp heeft daarmee een lange historie. Waarschijnlijk is Den Burg tot drie keer toe uitgebreid met nieuwe nederzettingen. Ze ontstonden buiten de muren van het bestaande dorp en werden omringd door hun cirkelvormige grachten. Het centrum lag boven zeeniveau; voor de bevolking een veilige vestigingsplaats. Den Burg werd al snel het bestuurlijk centrum van Texel. Als je aansluitend aan de wandelroute 'De Hal' nog door de straten van Den Burg kuiert, kom je langs prachtige panden van weleer, zoals het Schoutenhuys uit 1652. In een pand uit 1599 is erfgoedmuseum de Oudheidkamer gevestigd (www.oudheidkamertexel.nl).
De stolpboerderijen en schapenboeten bij het startpunt van deze route laten goed zien dat boeren woonden en werkten aan de rand van Den Burg, buiten de grachten. Het huidige centrum heeft nog altijd een duidelijk cirkelvormig patroon. Diverse straatnamen zoals Binnenburg en Burgwal refereren aan het verleden. Ook de ambachten uit die periode zijn vernoemd. De Warmoesstraat was rijk aan fruitbomen en groentetuinen. In de Weverstraat verwerkten Texelaars de schapenwol in weverijen. Je vindt deze straatjes direct achter de centrumring van Den Burg.
Buurtschappen
Texel kent vele buurtschappen, zoals Zevenhuizen tussen Oosterend en Oost, Bargen tussen De Waal en Oosterend en Tienhoven tussen Den Burg en De Waal. Van oudsher bestaan buurtschappen uit enkele boerderijen en plattelandshuisjes. Met de intrede van tractoren en machines waren er steeds minder arbeiders nodig. Bedrijven werden groter, waardoor boeren zonder opvolging stopten. Buurtschappen zijn in verloop van tijd veranderd en verkleind. Ook De Hal, het centrale middelpunt van deze wandeling, was ooit een buurtschap. Hal betekent harde ondergrond en glooiend landschap. Het gebied heeft landschappelijke glooiingen en staat bekend als uitloper van De Hogeberg. De Hallerweg en schapenhouderij De Hal herinneren ons aan dit buurtschapje. De Veenselangweg en Kadijksweg waren vroeger kleine weggetjes met namen als Laanweg of Burenweg. Ze eindigden bij een boerderij (buurtschap) of gingen over in een voetpaadje.
Fruittelers en schapenhouders
Wandelroute ‘De Hal’ loopt eerst door een buitenwijk van Den Burg. Vanaf de Marsweg voert de wandeling je over het land van fruit/schapenbedrijf De Veen en schapenhouderij De Hal, die sinds de 15e eeuw schapen houdt. Texel had traditiegetrouw weinig fruitbedrijven omdat de sterke wind een spelbreker kan zijn. Het zeeklimaat biedt echter voordeel door minder kans op nachtvorst. Enkele boeren waagden de stap en richtten zich op intensievere fruitteelt. Het toerisme op Texel zorgt voor redelijke afzet. Een prachtige plek om lekker uit te rusten is de boomgaard van Fruitbedrijf Dros, met walnoten- en hoogstam appel- en perenbomen. Bezoekers zijn van harte welkom, maar respecteer de gastvrijheid. De wandeling loopt over privéterrein, dus blijf op de paden en houd honden aan de lijn! Vruchten/noten mogen niet geplukt of geraapt worden. Deze zijn te koop in de kraam. Het laatste stukje van de route brengt je weer terug in Den Burg.
