4. Verdwenen haventjes
Texel is onlosmakelijk verbonden met de zee. Eilanders trotseerden eeuwenlang de elementen voor de handel en visserij. Het landschap liet zich ondertussen gewillig leiden door de sterke stroming.
De haventjes, strategische handelsplaatsen, ‘verhuisden’ in het kielzog mee. Onze fietsroute voert langs deze verdwenen plekken. Het geeft u een beeld van 750 jaar Texelse visserij.
Foto's
Havensluis
De Lieuw heeft, nabij de Watermolenweg, een havensluis nagebouwd. Hij werd omstreeks 1465 aangelegd, tijdens inpoldering van polder Buitendijk. De zeezijde van de sluis diende als haventje van Den Hoorn. Het stond in verbinding met de vroegere Kagehaven (ligplaats voor Kaagschepen). Handelswaar werd, varend door de kreek bij de sluis, op het land gezet of naar de Kaagschepen vervoerd. De aansluitende kreek vormde een natuurlijke verbinding met de Waddenzee.
Het Clijf
Vissersdorp het Clijf werd al vroeg bewoond vanwege de gunstige ligging. Op een opstuwing van keileem en aan zee, van waar vissers en handelaren hun werk konden doen. Vanaf 1290 raakte het Clijf door verlanding verder van het water. Het zeegat tussen Den Helder en Texel verplaatste verder zuidwaarts. De vissers stichtten iets zuidelijker een nieuw dorp: Den Horn. Aantrekkelijk, want het lag weer aan water. Tussen 1300 en 1350 kon je met een klein bootje van het hoog gelegen het Clijf naar Den Horn. In het jaar 1398 ging het mis. De Friezen hebben Den Horn tijdens de Holland-Friese oorlog verwoest. Bewoners vluchtten noodgedwongen terug naar het Clijf. Vanaf die tijd kreeg het Clijf de naam ‘Den Hoorn’.
Fietsroute
Rond het ‘Torenhuis’ (Jan Ayeweg) was het ooit één en al bedrijvigheid. Er lag een groot dorp: Wambinghe, later omgedoopt tot De Westen. Mensen leefden hier van de 8e tot de 17e eeuw. In 720 stond er al een kapel, gesticht door Willibrord en Bonifatius. Tot 1400 was Wambinghe het belangrijkste kerkdorp van Texel. Wambinghe was ook een vissersdorp. Er liep een diepe inham vanaf de Noordzee landinwaarts richting De Cocksdorp. Voor de visserij bruikbaar als havenplaats aan de Noordzee, met aansluiting op hoger gelegen delen, die doorliepen richting De Waal. Het dichtstuiven van de inham betekende de teloorgang van deze haven. Uiteindelijk werd Wambinghe met stuifzand bedekt en zijn alle inwoners vertrokken.
Het dorp Wambinghe
Voor de ontwikkeling van het zuidelijk deel van Texel is de inham van Ente belangrijk geweest.
Het Torenhuis
In 2016 zijn nieuwe wandelroutes aangelegd rondom het dorp Den Hoorn. De routes starten allemaal op het dorpsplein bij Spar Goënga. Daar vind je ook een grote overzichtskaart van alle routes.
Inham van Ente
De Waddeneilanden zijn het resultaat van de werking van ijstijden, getij, golven, wind en stijging van de zeespiegel.
Route op kaart
Door op de kaart hieronder te klikken, opent deze route in Google Maps. Met de live locatie aan op je telefoon kun je tijdens de wandeling zien waar je op de route bent.
