Het Torenhuis
Het Torenhuis is de oudste boerderij van Texel, gebouwd in 1578. Nu staat het huis alleen, maar toen het gebouwd werd maakte het nog deel uit van een dorp: Wambinghe. Het dorp Wambinghe ontstond rond het jaar 100 na Chr. Het werd gebouwd langs een beek met de naam Kerke Ee. Die beek stroomde vanuit Wambinghe met een bocht langs de westkant van de steile keileemkliffen van het huidige dorp Den Hoorn. In de begintijd was Wambinghe niet meer dan een buurtschap. In de eeuwen erna groeide het uit tot een flink dorp. De dorpskern strekte zich uit langs de Kerke Ee, vanaf het Torenhuis richting de huidige Fonteinsweg en Jan Ayeweg. Van de achtste tot de vijftiende eeuw was Wambinghe zelfs het belangrijkste dorp van Texel. Volgens de overleveringen zou de katholieke aartsbisschop Willibrord op deze plek rond het jaar 720 een kapel hebben gesticht.
Kerk met toren
Later, in de twaalfde eeuw, werd hier – op de plek naast het huidige Torenhuis – een kerk gebouwd, met een losstaande toren. Kerk en toren stonden op een heuvel. Veel is er niet over bekend, wel dat de kerk was aangewezen als de ‘moederkerk’ van het eiland. Dat wil zeggen dat de priester er het recht had te dopen, te trouwen en te begraven. Rond de kerk bevond zich het gewijde katholieke kerkhof van Texel, waar in de loop de eeuwen vele Texelaars begraven zijn.
In 1571 werd de kerk door de Watergeuzen grotendeels verwoest. Als gevolg van zandverstuivingen had het dorp Wambinghe zijn rol als belangrijkste dorp op dat moment al verloren. Het aantal bewoners was sterk afgenomen, noodzaak om de kerk te herbouwen was er niet. Rond 1650 is Wambinghe helemaal van de kaart verdwenen. Vissers trokken naar Den Hoorn en De Koog. Een enkele boer bleef in het gebied wonen. Tot op de dag van vandaag vind je langs de Westerweg nog boerderijen.
