Inham van Ente

De Waddeneilanden zijn het resultaat van de werking van ijstijden, getij, golven, wind en stijging van de zeespiegel. Het eiland Texel ontstond eind 12de eeuw, tijdens een hevige stormvloed. Vóór die tijd was het gebied nog verbonden met het vasteland.

Keileembulten

Texel is het enige Waddeneiland waar keileem voorkomt: een mengsel van keien, grind, zand en leem. Deze zogenoemde keileembulten ontstonden in de voorlaatste ijstijd, zo’n 140.000 jaar geleden. Ook Wieringen, ooit een eiland, is een keileemopstuwing.
Op de keileemophopingen, die hoger gelegen waren, konden mensen zich al vroeg vestigen. Op keileembult De Hoge Berg bijvoorbeeld, tussen Den Hoorn en Oudeschild, zijn sporen van bewoning gevonden van vóór 4500 voor Christus.

Zeegeulen

In de eerste eeuwen van onze jaartelling kwamen in het gebied dat nu Texel is zogenoemde washovervlaktes voor: stukken land die bij stormvloed onderlopen. Hoge duinpartijen waren er in die tijd nog niet. Elke stormvloed liet diepe sporen na. Zeegeulen ontstonden of verdwenen weer, door dichtslibbing en verstuiving. Deze zeegeulen waren voor de toenmalige bewoners belangrijke aders om zich te kunnen verplaatsen én om zich erlangs te vestigen. Om de vestigingsplaatsen van toen te begrijpen, moet je dus inzicht hebben in waar de zeegeulen liepen.

Dynamisch zandgebied

Tegenwoordig kunnen we dijken bouwen en duinzand vastleggen met helmgras. Zelfs zeestromingen kunnen we omleiden, waardoor op bepaalde plekken juist wel en op andere geen zand wordt afgezet. We kunnen vrijwel alles maken of beïnvloeden, waardoor we een stuk veiliger wonen. Je moet je voorstellen dat dat vroeger allemaal niet zo was. Bewoners waren echt overgeleverd aan de grillen van de zee. Toch hebben we ook tegenwoordig nog niet alles in de hand. Tot op de dag van vandaag is er op elk eiland wel een jong en dynamisch zandgebied. Op Texel is dat bijvoorbeeld de Hors, in het uiterste zuiden.

De Slufter

In de huidige Slufter, aan de noordwestkant van het eiland, kun je nog zien hoe een washovervlakte er vroeger ongeveer moet hebben uitgezien.