Havensluis

De Havensluis werd omstreeks 1465 aangelegd tijdens de inpoldering van de polder Buitendijk. De zeezijde van de sluis diende als haventje voor Den Hoorn en stond in verbinding met de vroegere Kagehaven, een ligplaats voor kaagschepen. Met zogenoemde lichters, kleine scheepjes, werd handelswaar via de kreek bij de sluis aan land gebracht, of andersom, naar de kaagschepen vervoerd. De goederen werden overgeladen en met paard en wagen van of naar het dorp gebracht. De aansluitende kreek vormde een natuurlijke verbinding met het toenmalige Marsdiep. De Havensluis fungeerde behalve als haventje vooral ook als sluis om overtollig water vanuit het oude land van Texel en de polder Buitendijk in het toenmalige Marsdiep te lozen. Goede afwatering was belangrijk voor de bewerkbaarheid van het achterliggende land. Tegelijk werd de dijk er wel kwetsbaar door. Havensluis, boezem en kreek hebben dienst gedaan tot 1849. In dat jaar werd de Prins Hendrikpolder voltooid.

Vlak na de tweede wereldoorlog is de havensluis helemaal verdwenen. Agrarische Natuur- en Landschapsvereniging De Lieuw heeft de buitendijkse kreek grenzend aan de Havensluis in 2007 weer uitgegraven. Ook is er een aanlegsteiger geplaatst en is de sluis zelf hersteld. De sluis heeft hierbij een extra functie gekregen. Vanwege het brakke (zoute) water in de Prins Hendrikpolder is het moeilijk om er landbouwgewassen te telen. Via de sluis kan nu zoet water vanuit de duinen het polderland bereiken. Zo wordt verzilting van de Prins Hendrikpolder tegengegaan.

Spuien bij de sluis

De polders rond Den Hoorn hadden soms te kampen met wateroverlast ten gevolge van hevige regenval en incidenteel ook door dijkdoorbraken. Het water moest dan snel worden afgevoerd. Destijds verliep dat via kleine slootjes en kreken. Tijdens eb kon men op het laagste punt bij de sluis het water door de sluis naar buiten laten stromen, het zogenoemde spuien. Tegenwoordig bestaat er een stelsel van brede sloten dat het water afvoert naar een gemaal langs de Deltadijk (de waddendijk). Het gemaal pompt ook bij hoogwater water door de dijk het wad op.