Het Clijf

Net als Den Burg was ook het Clijf, het huidige Den Hoorn, al vroeg bewoond omdat het op de hoger gelegen keileemopstuwingen lag, waar bewoners relatief veilig waren voor het water. De naam Den Hoorn raakte echter pas vanaf 1398 in zwang. Voor die tijd werd het dorp aangeduid met de naam het Clijf, vernoemd naar de hoge keileemheuvel (klif) waarop het gebouwd was. Het was voor vissersdorp het Clijf van belang dat het aan een haventje lag. Zo konden vissers en handelaren er gemakkelijk hun werk doen. Vanaf 1290 raakte het Clijf echter verder van zee verwijderd, omdat een deel van het toenmalige Marsdiep door een vloedhaak werd ingebed. Het Marsdiep
verplaatste zich daardoor verder zuidwaarts. De vissers volgden als het ware het water en stichtten iets zuidelijker een nieuw dorp: Den Horn (met één o).

Al snel werd dit nieuwe dorp Den Horn een aantrekkelijk oord om te wonen en te werken, mede omdat het op een landtong lag, aan drie kanten omgeven door zee. Tussen 1300 en 1350 was er een veerverbinding tussen het hoger gelegen het Clijf en Den Horn. Dit veer moest echter keer op keer worden verplaatst omdat het tussenliggende gebied De Naal verder verzandde. Het gebied De Naal, dat vanaf 1350 verder werd ingepolderd wordt nu gebruikt om te wonen en als landbouwgrond, op enkele plekken afgebakend door tuunwallen. In het jaar 1398, tijdens de Hollands-Friese oorlog, werd Den Horn door de Friese zeerovers verwoest en vluchtten de bewoners noodgedwongen terug naar het Clijf. Vanaf dat moment kreeg het Clijf de naam Den Hoorn. Deze naam vind je nu nog terug in de straatnaam Klif.

De Vloedhaken

Een verschijnsel dat de ontwikkeling van de zuidkust van Texel bijzonder maakt, is de reeks vloedhaken die vanaf het knikpunt bij Den Hoorn in zuidwaartse richting aangroeiden, om daarna naar het oosten om te buigen. De vloedhaken, een soort boogvormige zandwallen, omsluiten vroegere beddingen van het Marsdiep, dat zich schoksgewijs steeds verder naar het zuiden verplaatste. Deze zuidwaartse aangroei past niet in het normale beeld van de noordwaarts gerichte zeestroming en het transport van zand langs de Noordzeekust. De verklaring wordt gezocht in de sterke eb- en vloedstroom door het Marsdiep, waarbij veel zand wordt verplaatst. Tussen een nieuw gevormde vloedhaak en de zuidelijke punt van Texel ontstaat steeds een baai, die vervolgens dichtslibt. Vaak werd dit proces door de mens versneld door afdamming en inpoldering.

Rommelwèèl

Wielen – of wèèlen, zoals de Texelaar ze noemt – ontstaan na een dijkdoorbraak. De ronde waterpoelen, waarvan je er nu in dit gebied nog verschillende vindt, herinneren aan de onstuimige zee die zijn invloed liet gelden rond het eiland. De wèèl die je op de wandelroute in het duingebied langs het fietspad kunt zien, wordt de Rommelwèèl genoemd: tot de ruilverkaveling in de jaren vijftig van de vorige eeuw gooiden bewoners van Den Hoorn er hun rommel in. De Rommelwèèl is bijzonder omdat hij niet is gevormd na de doorbraak van een dijk. Ergens tussen 1378 en 1436 heeft een natuurlijk opgeworpen vloedhaak het begeven, zodat achter deze vloedhaak de wèèl kon ontstaan. De vloedhaak is goed te herkennen aan de duinpartijen en hoogtes die langs het fietspad liggen en maakte destijds deel uit van de Texelse waterkering.