Prins Hendrikpolder

De weidse polder aan de oostkant van de dijk bij het pontje, kwam in 1849 tot stand. Deze Prins Hendrikpolder is vernoemd naar de jongste zoon van Koning Willem II.
Voor de achterliggende polders Hoornder Nieuwland, Buitendijk, Grie, Wezenspyk, Zuidhaffel en Westergeest betekende de komst van deze nieuwe polder dat ze definitief beschermd werden tegen de zee. Eerdere pogingen tot inpoldering op deze plek waren mislukt, omdat de initiatiefnemers niet opgewassen waren tegen het geweld van de natuur. Vooral de punt van het eiland – daar waar nu de veerhaven ligt – moest het vaak ontgelden.
Geldtekort en onenigheid resulteerde in slecht onderhoud van de dijken en dientengevolge gevaarlijke situaties. In 1825 was het zo erg, dat de dijk bij De Grie op drie plaatsen doorbrak. Daardoor liepen lage delen van de Hemmer onder water. Nieuwe pogingen tot dijkherstel werden niet meer genomen, alleen de drie gaten bij de Grie werden gedicht.

Hoe wordt bepaald hoe hoog een dijk moet worden?

Dijken worden zo ontworpen dat hun hoogte gelijk is aan de maximale waterhoogte bij een superstormvloed, die statistisch eens in de tienduizend jaar voorkomt. De dijk van die hoogte heeft dan in theorie een kans van 1 op 10.000 dat hij overstroomd raakt. In de loop van de vorige eeuw zijn de zeedijken in Nederland twee maal verhoogd. In het kader van de Zuiderzeewerken werden alle dijken, waar nodig, op een hoogte van 4.30 meter boven Normaal Amsterdams Peil (NAP) gebracht, de zogenoemde Zuiderzeehoogte. Na de watersnoodramp in 1953 besloot men dat alle zeeweringen tot 7.65 meter boven NAP moesten worden verhoogd. Dit noemt men ‘het op deltahoogte brengen’ van de dijken.
Om voorbereid te zijn op zeespiegelstijging en zwaardere stormen is in 2016 gestart met de versterking van de Prins Hendrikdijk, aan de zuidoostkant van Texel. In plaats van de dijk alleen te verhogen of te verstevigen met steen, is gekozen voor een innovatieve en natuurlijke oplossing: een versterking aan de zeezijde met zand, kwelders en duintjes.

Deze aanpak, ook wel “zachte dijkversterking” genoemd, zorgt ervoor dat de golfslag wordt afgezwakt vóórdat het water de dijk bereikt. Zo blijft de dijk stabiel en wordt de kans op onderstroming verminderd. Tegelijk ontstond er ruimte voor nieuwe natuur. De slenk en de strandhaak worden goed bezocht door kustvogels.

Oude boederijen

De oudste boerderijen in deze polder zijn van hetzelfde jaar als de inpoldering: 1848. Hiervan is Alexanderhoeve, genoemd naar prins Alexander, de bekendste. De wandelroute loopt ook langs deze boerderij.
Kaasboerderij Wezenspyk heeft zijn naam te danken aan het poldertje Wezenspyk. Deze polder bestond al voor de Reformatie (16de eeuw) als ‘Begijnenspyk’ en is ergens tussen 1350 en 1500 drooggelegd. De polder was in eigendom van begijnen die woonden in een kloostertje met kapel, dicht bij de Groeneplaats, in het centrum van Den Burg. Zij leefden van de opbrengst van de geschonken landerijen. Ook boerderij De Wezenplaats op de Hoge Berg, die overigens pas later deze naam kreeg, was in eigendom van de begijnen.

Klimaatverandering

huidige klimaatverandering laat ook Texel niet ongemoeid. Het eiland ligt er nu nog veilig bij, maar wanneer de zeespiegel blijft stijgen, zoals verschillende wetenschappelijke studies aangeven, is actie vereist. Boeren in de Prins Hendrikpolder ondervinden hinder van steeds zouter wordende landbouwgrond, een gevolg van de zeespiegelstijging. De verzilting heeft niet alleen invloed op de Texelse landbouw, ook voor de Texelse flora en fauna is het van groot belang dat er voldoende aanbod van zoet (drink)water blijft.

Door de geschiedenis heen hebben de bewoners van Texel dijken moeten aanleggen en verhogen. Zo hebben ze uiteindelijk de strijd met de zee gewonnen en is het huidige landschap gevormd. Wij zullen in de toekomst creatief met het eiland, de dijken en de zee moeten omgaan om weer ándere problemen op te oplossen. Het landschap zal ook dan wellicht weer gaan veranderen.